ونتیلاتور - سینا طب
دستگاه ونتیلاتور یا دستگاه تنفس مصنوعی را بیشتر بشناسید!
دستگاه ونتیلاتور (ventilator) یا دستگاه تنفس مصنوعی، یک دستگاه پزشکی است که برای کمک به تنفس بیمارانی استفاده میشود که نمیتوانند به طور مستقل تنفس کنند یا نیاز به حمایت تنفسی دارند.
دستگاه تنفس مصنوعی هوا را به ریهها میفرستد و باعث بیرون آوردن گازهای زائد از ریهها میشود. دستگاه ونتیلاتور به عنوان یکی از ابزارهای اساسی در مراقبتهای بیمارستانی و واحدهای مراقبت ویژه استفاده میشود.
عملکرد دستگاه ونتیلاتور
عملکرد دستگاههای تنفس مصنوعی بر اساس یک سری پارامترها و تنظیمات قابل تنظیم توسط پزشک صورت میگیرد. در ادامه عملکرد دستگاه ونتیلاتور را توضیح می دهیم:
1. تهیه هوا: دستگاه ونتیلاتور هوای تازه را تهویه میکند و آن را به بیمار تزریق میکند. هوا ممکن است از طریق لولههای تراشهسازی شده در بیمارستان یا خانه وارد دستگاه شود.
2. تحویل هوا: هوا از طریق یک لوله تراشه یا یک لوله تنفسی، وارد راه تنفس بیمار میشود. توپ بسیار کوچکی در دستگاه وجود دارد که نسبت هر نوع گاز ورودی را تنظیم میکند.
3. تنظیم میزان هوا: پارامترهایی مانند حجم هوا، ضربان نفس و فشار تنفس میتواند بر اساس نیاز بیمار به طور دقیق توسط پزشک تنظیم شود. این تنظیمات بسته به وضعیت بیمار (مانند حالت بیهوشی، تنگی نفس و ...) و نیازهای تنفسی متناسب با ایجاد حرکت سینوسی تنفسی تبدیل شده است.
4. کنترل تنفس: دستگاه ونتیلاتور باید به طور مستمر عملکرد ریههای بیمار را کنترل کند تا هماهنگی میان تنفس مصنوعی و عملکرد طبیعی بیمار حفظ شود.
دستگاه تنفس مصنوعی با استفاده از این مراحل عملکرد، حمایت تنفسی شدید را برای بیماران فراهم میکند و اجازه میدهد تا هوای تمیز و به میزان صحیحی به ریههای بیمار تزریق شود و گازهای زائد یا ضایعات را از ریه خروج دهد. البته، استفاده از دستگاه و نحوه عملکرد آن بسته به وضعیت هر بیمار و توصیههای پزشک ممکن است متفاوت باشد.
دستگاه ونتیلاتور برای چه بیمارانی استفاده میشود؟
همانطور که ذکر شد، دستگاه ونتیلاتور برای بیمارانی استفاده میشود که نمیتوانند به طور مستقل تنفس کنند یا نیاز به حمایت تنفسی دارند.
دستگاه تنفس مصنوعی برای افرادی شامل میشود که دارای مشکلات تنفسی شدید هستند، مانند نارسایی تنفسی در نتیجه بیماریهای ریهای مانند آسم، عفونت ریه، عوامل خارجی مانند نشتی جسم خارجی به مجرای تنفسی، آسیب ریه ناشی از ضربه یا عمل جراحی و همچنین برای بیمارانی که در زمان عمل جراحی یا در واحد مراقبت ویژه بعد از عمل نیاز به حمایت تنفسی دارند.
همچنین، در بیمارانی که در وضعیت بیهوشی هستند نیز از دستگاه ونتیلاتور استفاده میشود. البته، هر مورد باید توسط پزشک ارزیابی شود و تصمیم در خصوص استفاده از دستگاه ونتیلاتور بر اساس شرایط و نیازهای هر بیمار گرفته شود.
دستگاه ونتیلاتور بیمارستانی و خانگی
دستگاه ونتیلاتور بیمارستانی و خانگی هر دو ابزارهایی هستند که برای کمک به تنفس بیماران استفاده میشوند، اما در صورت استفاده در محیط خانگی، تغییرات و تنظیماتی اعمال میشود تا بتواند به نیازهای بیماران در این محیط پاسخ دهد.
دستگاه ونتیلاتور بیمارستانی معمولاً در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانها استفاده میشود و معمولاً برای بیمارانی با وضعیت های بحرانی و نیازهای تنفسی شدید استفاده میشود. این دستگاهها قدرت بالایی دارند و قابلیت ارائه حمایت تنفسی شدید را دارند.
از طرفی، دستگاه ونتیلاتور خانگی کوچکتر و قابل حمل است و به بیمارانی که به مراقبت تنفسی در منزل نیاز دارند، اجازه میدهد تا به طور مستقل در خانه تنفس کنند. این دستگاهها معمولاً برای بیمارانی که به طور مداوم نیاز به حمایت تنفسی دارند، مانند بیماران مبتلا به بیماریهای تنفسی مزمن مانند بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) یا استفاده از دستگاه تنفس CPAP در صورت وجود بیماری خواب آپنه مورد استفاده قرار میگیرند.
در هر صورت، تعیین نیاز به دستگاه و نوعی که استفاده میشود، توسط پزشک معالج تعیین میشود.
کاربرد دستگاه ونتیلاتور در آی سی یو
دستگاه ونتیلاتور یکی از تجهیزات اصلی در بخش مراقبت ویژه و واحد مراقبت ویژه (آی سی یو) استفاده میشود. کاربرد اصلی ونتیلاتور در آی سی یو این است که به بیماران کمک میکند که تنفس کنند و هوای تازه را برای ریههای خود تأمین کنند.
در آی سی یو، بیمارانی که به دلایل مختلف نمیتوانند به طور مستقل تنفس کنند یا نیاز به حمایت تنفسی دارند، نیاز به استفاده از ونتیلاتور دارند.
بیمارانی که به دنبال عمل جراحی بزرگ بوده و در حال بازیابی هستند، ممکن است نیاز به حمایت تنفسی در آی سی یو داشته باشند. همچنین، بیمارانی که درگیری تنفسی شدیدی را تجربه کرده و نیاز به کمک بیشتری در تنفس دارند، از دستگاه ونتیلاتور در آی سی یو استفاده میکنند.
به عنوان مثال، بیمارانی که در حوادث مانند ضرب و شتم، آسیبهای ناشی از سانحه رانندگی و آتشسوزی، عفونتهای حاد (مانند آسم و عفونت ریوی)، عفونتهای خونی (مانند سپتیسمی) و عفونتهای مرتبط با کوید-۱۹ مبتلا هستند، از جمله بیمارنی هستند که نیاز به دستگاههای کمک تنفسی دارند.
نیازمندیها و نوع استفاده از دستگاه ونتیلاتور در آی سی یو بسته به وضعیت هر بیمار و توصیههای پزشک مربوطه متفاوت خواهد بود.
دستگاه ونتیلاتور چه نقشی در همهگیری کوید نوزده دارد؟
دستگاه ونتیلاتور در همهگیری کووید-۱۹ نقش بسیار حیاتی دارد. بیمارانی که درگیری تنفسی شدید به دنبال ابتلا به ویروس کووید-۱۹ دارند ممکن است نیاز به حمایت تنفسی داشته باشند و در این حالت دستگاه ونتیلاتور به عنوان یک ابزار حیاتی در مراقبتهای بحرانی استفاده میشود.
در مواردی که عفونت COVID-19 باعث عوارض جدی روی سیستم تنفسی میشود، ونتیلاتور برای تأمین اکسیژن تنفسی مورد نیاز بیمار استفاده میشود. ونتیلاتور، با تزریق هوای تازه به ریهها و حذف گازهای زاید، به بیمار کمک میکند تا تنشهای تنفسی را کاهش داده و فرصت بیشتری برای بهبود فراهم کند.
به طور کلی، دستگاه ونتیلاتور برای بیماران درگیر شده با COVID-19 برای حفظ عملکرد ریوی صحیح و حمایت تنفسی بیماران بسیار حیاتی بوده و میتواند در کاهش میزان مرگ و میر بر اثر عوارض تنفسی شدید از COVID-19 مؤثر باشد.
نکات استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی
استفاده از دستگاه ونتیلاتور درمانی نیاز به تخصص و دقت بالای پزشکان و تیم پرستاری دارد. در زیر نکات مهمی در خصوص استفاده از این دستگاه را بررسی میکنیم:
1. تنظیمات و تعیین پارامترهای تنفسی: تنظیمات دقیق در دستگاه باید توسط پزشک یا تیم پرستاری انجام شود. این تنظیمات شامل حجمِ تنفس (tidal volume)، نرخ تنفس (respiratory rate)، فشار تنفس (inspiratory pressure) و نسبت اکسیژن به هوا در مخلوط هوا است. تعیین درست این پارامترها باید بر اساس وضعیت بیمار، نیاز تنفسی و شرایط فیزیولوژیکی مخصوص بیمار صورت گیرد.
2. مانیتورینگ: بیماری که از دستگاه ونتیلاتور استفاده میکند، باید به طور مستمر تحت نظر قرار گیرد. این شرایط شامل مانیتورینگ پارامترهای حیاتی مانند فشار خون، ضربان قلب، سطح اکسیژن در خون و کربن دی اکسید (CO2) است. نظارت مستمر بر این پارامترها از جمله کارهای مهم در ارزیابی و کنترل وضعیت بیمار است.
3. آنالیز گاز خون: برای ارزیابی و کنترل صحیح تنفس بیمار، آنالیز گاز خون انجام میشود. این آزمایش برای اندازهگیری سطح اکسیژن و کربن دی اکسید در خون استفاده میشود. نتایج این آزمایش نشان میدهد که آیا تنفس ونتیلاتور موثر بوده و تناسب صحیحی بین اکسیژن و دی اکسید کربن در خون برقرار است یا خیر.
4. مناسبترین حالت تنفسی: برای بیمارانی که به دستگاه ونتیلاتور متصل هستند، باید حالت تنفسی مناسب تنظیم شود. این امر میتواند شامل انتخاب حالت تنفس تنظیم شده (مانند تنفس مکانیکی، تنفس دمایی، تنفس فشاری) یا استفاده از حالت تنفسی همزمان دستی و موقت باشد.
5. مراقبت از لوله تنفسی: در بسیاری از موارد، لوله تنفسی استفاده میشود تا هوا وارد راه تنفسی بیمار شود. مراقبت و بهداشت مناسب از لوله تنفسی شامل تنظیم صحیح، تثبیت و تمیز کردن منظم آن است. همچنین، بررسی منظم برای کشش و نشتی در لوله نیز ضروری است.
6. پیگیری عوارض استفاده از دستگاه: همه عوارض ممکن ناشی از استفاده از ونتیلاتور باید به دقت پیگیری شوند. این عوارض شامل ضربان قلب نامنظم، ضعف عضلانی، عفونت ریوی و احتمالاً آسیب به ریهها است. پزشکان و تیم پرستاری باید به صورت مداوم علائم و نشانههای این عوارض را پیگیری کنند و به موقع درمان لازم را شروع کنند.